Reactie PvdA Geldrop-Mierlo op algemene beschouwingen bezuinigingen

Reactie PvdA Geldrop-Mierlo fractievoorzitter Paul Elsendoorn op algemene beschouwingen bezuinigingen

Voorzitter, om te gaan praten over de noodzakelijke ombuigingen moeten we eerst kijken hoe de tekorten zijn ontstaan en de vooruitzichten van de mindere inkomsten en hogere uitgaven. Het college schets ons de oorzaken in de bijlage, bijna allemaal zaken die we hadden kunnen voorzien. We hielen geen rekening met de risico’s, daling van uitkering Gemeentefonds, rentestijgingen, CAO-ontwikkelingen van ambtenaren, enzovoorts.

De PvdA Geldrop-Mierlo waarschuwde al vanaf eind 2021 voor het zogenoemde ‘Ravijnjaar 2026’. Hier waren we namelijk voor gewaarschuwd door onze landelijke partij. De wethouder financiën en de coalitiepartijen hebben dit al die tijd gemakkelijk naast zich neergelegd. “Het loopt zo’n vaart niet met de kortingen vanuit het Gemeentefonds”, was de reactie. Lang heeft het er ook naar uitgezien dat de soep niet zo heet wordt gegeten als hij wordt opgediend. Elk jaar kregen we er steeds een beetje bij in ons Gemeentefonds, ons begrotingstotaal groeide. De wethouder en coalitiepartijen wilden maar niet op de signalen en de dreiging van het Ravijnjaar anticiperen. Het woord Ravijnjaar kwam niet voor in de begrotingen.

Een week geleden heeft deze coalitie nog goedgekeurd om 3,2 miljoen euro, met een open einde, te investeren in het clubhuis voor de Hockeyclub Mierlo. Waarom is er niet naar andere mogelijkheden gekeken? En waarom is het besloten nog voor dat er gesproken is over een gedegen subsidie- en accommodatiebeleid?

Nu worden we geconfronteerd met de gevolgen; hogere kosten, uitgavelasten van investeringen en korting op de inkomsten uit het Gemeentefonds. Dit had de wethouder financiën moeten voorzien, hij had de raad eerder moeten informeren en waarschuwen. Het is maar de vraag of deze wethouder zijn collega-wethouders goed heeft gewaarschuwd voor het ravijnjaar.

Nee voorzitter, de PvdA gaat geen motie van afkeuring tegen deze wethouder indienen. Maar aan de coalitiepartijen stellen wij de vraag: is uw wethouder financiën, niet degene die dit allemaal heeft moeten zien aankomen? Is uw wethouder financiën nog wel de juiste persoon om ons uit het ravijn te trekken? Denkt u daar maar eens heel goed over na.

De Partij van de Arbeid snapt dat er nu flink bezuinigd, c.q. omgebuigd moet worden en wil dan ook na het zomerreces graag met deze of een nieuwe wethouder in discussie gaan over de ombuigingen.

Graag ziet de Partij van de Arbeid dat het college met een evenwichtig pakket aan ombuigingen komt en hoopt dat individuele burgers, die het al moeilijk genoeg hebben, hiervan niet de dupe worden. Wij roepen het college dan ook op om de mogelijkheid van het innen van extra baten te onderzoeken. Denk hierbij aan verhoging van toeristenbelasting, parkeergelden en introductie van betaald parkeren in Mierlo, een verhoging van de OZB. We hoeven er niet trots op te zijn om bij de laagste OZB-lasten van Nederland te horen.

De Partij van de Arbeid vraagt hoe het college naar een onderzoek kijkt, of bij het verstrekken van voorzieningen de mogelijkheid bestaat om met het inkomen rekening te houden.

Verder denk wij aan een integrale beoordeling van de gemeenschappelijke regelingen vanuit medebewindstaken. Een betere beheersing van inkomende geldstromen vanuit regiogelden. Financiële adviseurs die horen te werken in “ons huis”, zodat lijntjes met ambtenaren/collega’s kort zijn. En niet onbelangrijk: Alle ruimte geven aan het plan van aanpak Plus Team, zonder de kinderen te kort te doen in de hulp die zij nodig hebben (meer efficiënt, meer realistisch, meer hulp en ondersteuning neerleggen daar waar echt nodig, en vooral minder regelkolder.) en hierin onze ambtenaren de ruimte geven, plus rugdekking. De economische schaalsprong in balans brengen met een gelijkwaardige ontwikkeling van het brede sociale en culturele domein.

Overigens kwam dit in de Metropoolconferentie van aflopen woensdag 12 juni heel duidelijk naar voren en is het besef van het belang hiervan bij het gemeentebestuur ingedaald. Dit besef is nodig om ervoor te zorgen dat burgers in de metropoolregio aangehaakt blijven en weten dat zij ertoe doen. Het is nodig dat het MRE/Brainport naar de burgers toe gaat en in lokale bijeenkomsten informatie deelt en informatie op gaat halen over wat er leeft en hoe burgers de schaalsprong ervaren met alle kansen en bedreigingen.

Maar nu terug naar de kaderstelling. Wij weten dat de gemeenteraad zelf de keus moet maken hoe om te gaan met de verschillende manieren van onzekerheid en welke pijnlijke keuzes moeten worden gemaakt met betrekking tot de komende begrotingen. Dit is geen gemakkelijke opgave.

De Partij van de Arbeid kan instemmen met de kaders a, b, c, d. Echter deze kaders zijn een open deur en zijn voor de Partij van de Arbeid Geldrop-Mierlo niet voldoende. Daarom stelt de we de volgende kaders voor:

1. Alle grotere uitgaven worden afgestemd met de financieel adviseur (daarvoor horen de financieel adviseurs in het gemeentehuis aanwezig te zijn i.p.v. in Mierlo).
2. Geen ongedekte voorstellen of voorstellen met een groot open einde voor de raad agenderen (zoals -met alle respect- de hockeyclub).
3. Realistisch begroten (betaalbaar en uitvoerbaar binnen begrotingsjaar).
4. Per kwartaal wordt de raad in de commissie Algemene Zaken geïnformeerd over de financiële stand van zaken met behulp van de belangrijkste kengetallen.
5. Een scherpe presentatie in de begroting van de gevolgen van de korting, zowel de financiële als inhoudelijke consequenties van bezuinigingen en/of lastenverzwaringen.
6. Een goed onderscheid tussen de ombuigingen vanuit de bezuiniging Gemeentefonds en de ombuigingen die wij als gemeente Geldrop-Mierlo vanuit het negatieve resultaat jaarrekening 2023 moeten doorvoeren.
7. Oog hebben voor de bedreigingen die op ons afkomen. Denk hierbij vooral aan de vergrijzing die op ons afkomt, en tekort op de mantelzorgers die dit moeten gaan opvangen.

Voorzitter, misschien is de Partij van de Arbeid Geldrop-Mierlo in deze algemene beschouwing wat hard van toon, maar de waarheid moet maar eens gezegd worden.

De afgelopen jaren zijn we onvoldoende oplettend geweest op de bedreigingen die op ons afkwamen en nu laten we onze inwoners op de blaren zitten.

Paul Elsendoorn, Fractievoorzitter PvdA Geldrop-Mierlo.