Baltic Pride en de bittere noodzaak om jezelf te laten zien

For English: click here

Deze zomer stonden er een flink aantal gay prides op de evenementenkalender in Nederland. Het ging om grote evenementen als de Roze Maandag & Zaterdag en natuurlijk de Amsterdam Pride met de beroemde botenparade. Maar er waren ook andere pride-evenement van Haarlem tot aan Zwolle en zelfs in mijn woonplaats Geldrop.

Sommige mensen storen zich daar aan. “Waarom is dat toch nodig, er is toch ook geen hetero pride?” Die mensen hadden dit jaar met mij naar de Baltic Pride kunnen reizen in Vilnius, Litouwen. Ik organiseerde daar samen met het FNV Roze Netwerk en de plaatselijke 1 Mei Vakbond (G1PS) een open discussie over LHBTI-rechten op de werkvloer.

“er is toch ook geen hetero pride?”

De situatie voor LHBTI’ers is in Litouwen aanzienlijk anders dan in Nederland. In ons land kan je redelijk jezelf zijn, en dan nog worden twee vrouwen of mannen die op straat hand in hand lopen misschien bespuugd of zelfs geslagen. In Litouwen kan je jezelf compleet niet zijn. LHBTI’ers worden niet geaccepteerd in de maatschappij. Dat gaat heel ver. Als men op je werk ontdekt dat je LHBTI bent, is de kans levensgroot dat je wordt ontslagen. Zelfs bij een progressief instituut als een universiteit. Je kan je voorstellen wat dat met een mens doet. Je kan jezelf niet zijn en bent altijd bang dat iemand ontdekt hoe je in elkaar zit.

Bij de discussie over LHBTI rechten op de werkvloer luisterden de meeste mensen dan ook vanuit de achtergrond mee. Een handjevol mensen voerde de discussie. Het gesprek verliep rustig, met woord en stilte om zaken te laten bezinken. Het beeld dat de vertegenwoordiging van de FNV en ikzelf vooraf hadden, moesten we gaandeweg bijstellen. Simpelweg wat tips geven van ‘hoe dat in Nederland gaat’ ging duidelijk niet werken. Luisteren en proberen te begrijpen, daar draaide het om.

Het was de eerste keer dat er in Litouwen een openbaar gesprek werd gevoerd over LHBTI-rechten op de werkvloer. Deelnemers konden hun zegje doen, dat werkte misschien als een opluchting. Het zorgde voor een klein beetje meer bewustzijn en zette mensen aan het denken. Tijdens de viering van de Baltic Pride in de stad hebben een aantal mensen mij aangesproken om dat te laten weten. Ze vonden deze opening een goede stap.

Maar hoe verder? In de discussie kwamen we samen tot een aantal punten die de situatie kunnen verbeteren. Samenwerking van LHBTI-bewegingen en andere organisaties die voor emancipatie staan is belangrijk. Ook vakbonden kunnen daarin een cruciale rol spelen. De 1 Mei vakbond werkt daar al aan en ze proberen ook de grote vakbonden mee te krijgen. Daarnaast versterkt samenwerking over de landsgrenzen de situatie van LHBTI’ers en natuurlijk wetgeving vanuit de politiek. Toch begint de echte verbetering ergens anders.

“laat zien wie je bent”

De belangrijkste conclusie was; laat zien wie je bent. Zichtbaarheid is de sleutel tot acceptatie. Ook dat kun je beter doen als groep, want samen sta je sterk. Dit is de meeste duidelijk manier om je buren, collega’s, vrienden en bekenden te laten zien wie de LHBTI’ers in de samenleving zijn. Dat het gewoon mensen zijn die er ook bij horen en echt niet anders zijn.

Dat punt raakt ook het belang van prides. Laten zien dat je er bent. Vieren dat je er bent. Elke gay pride is een protest tegen discriminatie en een gevecht voor acceptatie. Dit beantwoordt ook de vraag waarom er geen hetero pride is; je wordt niet ontslagen of bespuugd omdat je hetero bent.

En er is overal nog genoeg werk aan de winkel. Afgelopen weekend heeft de eerste pride in Bosnië-Herzegovina plaatsgevonden. Dit ging gelukkig in een goede sfeer. Ik hoop dat we in 2020 weer een heleboel andere nieuwe prides gaan zien. Zo zorgen we er samen stapje voor stapje voor dat mensen overal zichzelf kunnen zijn.

Richard van de Burgt, Fractievoorzitter PvdA Geldrop-Mierlo